Dây lõi tiền giúp lợi tiểu

Dây lõi tiền là một vị thuốc Nam thông dụng, đã được sử dụng từ rất lâu đời trong dân gian.

Lõi tiền là loài cây mọc hoang khắp nơi, ở đồng bằng cũng như miền núi. Ngay trên các bãi hoang, ở quanh Hà Nội cũng thấy mọc rất nhiều.

Là loại cây dây leo, thường mọc cuốn vào những cây to lớn hơn. Lõi tiền có thân mềm, không có lông, trên mặt có những vạch chạy dọc. Lá mỏng, mềm, hình 3 cạnh tròn, dài khoảng 3-9cm, rộng 2-6cm, mặt trên màu xanh lục, mặt dưới màu nhạt hơn (hay như có phấn). Cuống lá dài khoảng 3-5cm, đính vào khoảng 1/4 phiến lá. Từ cuống tỏa ra 10 gân chính, nổi ở mặt dưới lá. Cụm hoa hình tán. Cuống cụm hoa dài 1,5-3cm, mang 3-8 hoa nhỏ. Hoa có cuống, rất ngắn. Quả hạch, khi chín có màu đỏ tươi, dài độ 6mm, rộng 4-5mm. Hạt hình móng ngựa dài. Ra hoa mùa hạ, mùa thu.

Dây lõi tiền.

Để sử dụng làm thuốc, có thể dùng dây và lá. Có thể thu hái quanh năm, dùng tươi hay phơi khô dùng dần.

Theo Đông y, lõi tiền có vị đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, tiêu thũng. Thường được dùng để chữa các triệu chứng tiểu tiện khó khăn (đái dắt, đái buốt), phù nề. Một số địa phương còn dùng để chữa sốt, chữa ho, chữa rắn cắn. Liều dùng hằng ngày 30g cây tươi, sắc lấy nước đặc uống trong ngày; hoặc cũng có thể dùng cây phơi khô với liều 6-12g. Dùng ngoài không kể liều lượng.

Một số bài thuốc có sử dụng lõi tiền:

- Chữa đái dắt, đái buốt: Dùng dây lõi tiền 15g khô (hoặc 30g tươi), hay dùng rễ lõi tiền 10g khô (hoặc 20g tươi) sắc nước uống thay trà trong ngày.

- Thuốc thông tiểu, trừ thấp: Dùng dây lõi tiền 10g khô (hoặc 20g tươi), mã đề 6-10g, đậu đen 10g, mộc thông 6g. Sắc lấy nước đặc, chia nhiều lần uống trong ngày. Dùng chữa các triệu chứng tiểu tiện khó khăn, đái buốt, phù, chân tay sưng nhức, đau ở khớp xương.

- Chữa mụn nhọt hay tái phát: Dùng dây lõi tiền 12g, có thể thêm đương quy 8g, cành lá ngải cứu 8g, sắc nước uống thay nước trong ngày.

- Chữa trĩ ngoại, phụ nữ sa tử cung: Dùng rễ dây lõi tiền nấu nước xông, ngày 1 lần. Trường hợp bệnh mới phát, chỉ xông 2-3 ngày là khỏi.

Lương y HUYÊN THẢO