Hải sâm, món ăn bài thuốc bồi bổ cơ thể

Hải sâm có giá trị cao trong trị bệnh, vì vậy nó còn được gọi là “nhân sâm của biển cả”. Về mặt thực phẩm, thịt hải sâm là một trong 8 món ăn “cao lương mỹ vị” nổi tiếng (bát trân) của phương Đông cùng với yến sào, bào ngư, vây cá...

Hải sâm còn gọi là đỉa biển vì nó có hình dáng như con đỉa.

Bờ biển Việt Nam có tới hơn 50 loài hải sâm sinh sống, trong đó có khoảng 40 loài được dùng làm trị bệnh và làm thực phẩm phục vụ cho nhu cầu của con người.

Phần dùng làm thuốc là nguyên cả con hải sâm.

Theo Đông y, hải sâm có vị mặn, tính ấm, vào hai kinh tâm và thận; tác dụng bổ thận, tráng dương, ích tinh, dưỡng huyết, nhuận táo, chống lão hóa, giảm ho, tiêu độc, cầm máu... Hải sâm thường được dùng trong các trường hợp tâm khí hư, thận khí suy, khí huyết kém, suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh, di tinh, liệt dương, tiểu tiện khó, tiểu buốt, táo bón, phụ nữ sau sinh...

Hải sâm

Công dụng của hải sâm và các bài thuốc

Bổ ích cường tráng: về mặt dinh dưỡng, hải sâm là loại thực phẩm chứa nhiều chất đạm (đến 55%), ít chất béo. Thành phần chất đạm gồm nhiều acid amin cần thiết cho cơ thể như glycine, arginine, leucine, alanine, glutamine, tauri. Hải sâm còn chứa nhiều chất khoáng vi lượng có ích như kẽm, sắt, đồng, iod, crôm... hơn các loài thủy, hải sản khác.Gần đây, các nhà khoa học đã nghiên cứu và phát hiện ra trong hải sâm của Việt Nam có hoạt chất Holothurin B có nhiều tác dụng sinh học quý.

Bổ thận điền tinh, thích hợp với các trường hợp di tinh, liệt dương, tiểu tiện nhiều lần về đêm: các nhà khoa học đã chứng minh lượng testosteron trong hải sâm khô cao gấp 400 lần so với lượng có trong thịt gà trống. Chất testosteron, theo y học, giữ vai trò quyết định khiến đấng mày râu có thực sự “nam tính” hay không và “nam tính” đến mức nào.

Người lớn tuổi ban đêm thường đi tiểu, thanh niên thân thể suy nhược bị di tinh, lấy hải sâm làm chủ, rồi phối hợp thêm với thịt hoặc các vị thuốc như hoài sơn, kỷ tử... hầm hoặc chung để làm thức ăn, sẽ có hiệu quả tốt.

Bổ huyết, thường dùng cho các trường hợp thiếu máu: theo kết quả nghiên cứu của dinh dưỡng học hiện đại, hải sâm là một trong những loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng hết sức phong phú. Các nhà khoa học Trung Quốc ước tính cứ 100g hải sâm khô có chứa 76g protein, cao gấp 5 lần so với thịt lợn nạc và 3,5 lần so với thịt bò. Hải sâm còn có hàm lượng cao các acid amin quý như lysine, proline... và nhiều nguyên tố vi lượng như P, Cu, Fe...

Hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch: do chứa rất ít lipid và hầu như không có cholesterol nên hải sâm là loại thực phẩm bồi bổ lý tưởng cho những người bị rối loạn lipid máu và bị các bệnh lý động mạch vành. Hải sâm bổ sung các acid amin thiết yếu, các nguyên tố vi lượng giúp cơ thể chống lại mệt mỏi, tăng cường miễn dịch, tăng sức đề kháng cho cơ thể, cải thiện khả năng hấp thụ oxy, chống mỏi cơ tim.

Trị cao huyết áp ở người lớn tuổi: đa số trường hợp cao huyết áp nơi người lớn tuổi do thận tinh bất túc, dùng hải sâm 20g, gạo 100g hoặc hải sâm 20g, đỗ trọng 12g, gạo 100g, nấu cháo ăn vào buổi sáng.

Hỗ trợ điều trị bệnh tiêu khát (đái tháo đường): hải sâm bổ dưỡng, nhiều protein, không cholesterol, vì vậy rất thuận lợi cho thực đơn người bệnh đái tháo đường.

Người bị đái tháo đường, có thể dùng hải sâm xào đậu ván (đậu trắng). Hải sâm bổ dưỡng, đậu ván có “đường chậm” giúp glucoz-huyết ít dao động sau bữa ăn. Vỏ đậu ván cho chất khoáng crom cần thiết cho việc điều hòa glucoz-huyết.

Hải sâm có tác dụng chống mệt mỏi cơ bắp, duy trì trạng thái hoạt động cao; chống lão hóa; tăng cường hoạt động của thần kinh và tăng phản xạ, ổn định tâm lý. Nó có những tính chất trị bệnh độc đáo như nhân sâm.

Hỗ trợ điều trị ung thư: trong hải sâm có nhiều loại vitamin, hoóc-môn, các chất có hoạt tính sinh học trong đó có 2 loại saponin là Rg (gây hưng phấn thần kinh, chống mỏi mệt và tăng cường thể lực) và Rh (có tác dụng ức chế tế bào ung thư).

Giải độc cơ thể: trong hải sâm có chứa Se - một chất giải độc kỳ diệu, làm vô hiệu hóa các kim loại nặng đi vào cơ thể qua đường ăn uống (như chì, thủy ngân) để thải ra nước tiểu.

Trị suy nhược thần kinh: hải sâm 100g, hạt sen 200g, mật ong 50ml. Hải sâm, hạt sen sấy khô tán bột, dùng mật ong luyện viên bằng hạt ngô phơi khô, mỗi lần uống 6 viên với nước sôi để nguội.

Trị thận dương hư, người cao tuổi suy nhược, tay chân lạnh: hải sâm 20g, thịt dê120g, gừng 10g. Thêm gia vị, nấu chín nhừ, ăn nóng trong bữa cơm.

Trị lở ngứa: hải sâm 100g, dầu vừng 150ml. Hải sâm sấy khô tán bột, cho vào dầu vừng, trộn đều, bôi hàng ngày.

Trị các loại lở loét: hải sâm, sấy khô, tán bột, bôi.

Món ăn dùng hải sâm

Hải sâm xào nấm đông cô: hải sâm bổ dưỡng, bổ tinh tủy. Nấm đông cô giúp trí óc minh mẫn, nhuận trường, chống ung thư. Giúp bệnh nhân xạ trị ít rụng tóc và ăn được.

Hải sâm xào mướp đắng: hải sâm bổ âm, nhiều protein, không cholesterol. Mướp đắng mát gan, thanh nhiệt, trị đái tháo đường. Người bị cao huyết áp và bệnh đái tháo đường nên dùng món này.

Hải sâm xào ớt ngọt: hải sâm bổ dưỡng, chống lão hóa; ớt ngọt chống oxy hóa, chống lão hóa. Món này chống lão hóa, ngừa ung thư.

Hải sâm 20g, khổ qua 200g: thêm gia vị, nấu canh ăn trong bữa cơm, trị đái tháo đường.

 Lương y HOÀNG DUY TÂN