Tiên hạc thảo, chỉ huyết, kiện vị

Tiên hạc thảo còn có tên long nha thảo, cỏ răng rồng. Bộ phận dùng làm thuốc là toàn cây phần trên mặt đất. Theo Đông y, tiên hạc thảo vị đắng chát, tính lương; vào kinh phế, can và tỳ. Có tác dụng thu liễm, chỉ huyết, bổ hư, kiện vị. Dưới đây xin giới thiệu một số cách dùng tiên hạc thảo chữa bệnh.

Thu liễm cầm máu:

Trị các chứng chảy máu: tiên hạc thảo 12 – 20g, sắc nước, thêm đường trắng pha uống, ngày uống 2 lần.

Tiên hạ thảo 20g, xuyến thảo 12g, ngó sen 20g. Sắc uống. Trị nôn ra máu, đại tiện ra máu, băng huyết. Thang này có thể nghiền thành bột đắp chỗ đau chảy máu do chấn thương.

Tiên hạc thảo.

Trị tử cung chảy máu cơ năng: tiên hạc thảo 20g, liên bồng thán 20g, hương phụ (sao) 6g. Sắc uống.

Thanh trường, cầm tiêu chảy: tiên hạc thảo 20g, sắc rồi thêm 20g đường trắng pha uống. Trị viêm ruột, lỵ.

Bổ trung ích khí: Tiên hạc thảo tươi 120g, đại táo 63g. Sắc uống. Dùng khi trung khí bất túc, mệt mỏi.

Tiên hạc thảo làm thành cao lỏng, thêm ít mật ong, bôi ngoài. Chữa mụn nhọt sưng, trị hạch bị viêm, viêm tuyến sữa.

Món ăn - bài thuốc có tiên hạc thảo:

Tiên hạc thảo hầm gan lợn: tiên hạc thảo tươi 20 - 30g, gan lợn 90 - 120g. Tiên hạc thảo bỏ các rễ mầm rửa sạch, gan lợn thái lát, thêm nước, đun sôi kỹ, vớt bỏ bã thuốc, thêm gia vị. Ăn gan và uống nước canh. Dùng cho các trường hợp còi xương suy dinh dưỡng trẻ em (tiểu nhi cam tích).

Nước sắc tiên hạc thảo đại táo: tiên hạc thảo 100g, đại táo 10 quả. Tiên hạc thảo thái lát; đại táo xé. Sắc lấy nước cho uống. Dùng cho chứng bệnh viêm nhiễm sốt có triệu chứng xuất huyết (sốt xuất huyết, xuất huyết đường tiêu hóa...)

Nước sắc tiên hạc thảo đường đỏ trứng gà: tiên hạc thảo 30g, trứng gà 5 – 10 quả, đường đỏ 30g. Sắc tiên hạc thảo lấy nước bỏ bã, cho đường đỏ, trứng gà vào khuấy tan, đun sôi cho chín trứng gà. Dùng cho các trường hợp dọa sẩy thai, xuất huyết rỉ rả...

Tiên hạc thảo chưng rượu: tiên hạc thảo 30g, đem chưng với 500ml rượu. Dùng cho các trường hợp viêm tắc sữa, áp-xe vú khởi phát.    

TS. Nguyễn Đức Quang